Klimaatvoetafdruk van producten uitgelegd
CO2e staat voor koolstofdioxide-equivalent. Het is een eenheid die wordt gebruikt om de koolstofvoetafdruk te meten, dit is de som van alle broeikasgassen die worden uitgestoten tijdens de levenscyclus van een product. We noemen dit getal de klimaatvoetafdruk van onze producten en we zetten het op onze verpakkingen en productpagina's op onze website. We doen dit om transparant te zijn en jou te helpen geïnformeerde keuzes te maken in de supermarkt. En we vinden eigenlijk ook dat dit verplicht zou moeten zijn voor alle bedrijven.
Waarom is het belangrijk om de CO2e te berekenen?
Ongeveer een derde van de broeikasgassen die wereldwijd worden uitgestoten, is afkomstig uit het voedselsysteem, en niet-plantaardige manieren van eten zorgen voor ongeveer 58% van alle uitstoot van broeikasgassen door voedsel. Voor ons is het duidelijk dat er iets moet veranderen in hoe we voedsel produceren, distribueren en consumeren. Wij doen continu ons best om de impact van onze gehele bedrijfsvoering te verlagen. Door de uitstoot van broeikasgassen van elk product te berekenen, kunnen we onze klimaatimpact in kaart brengen zodat we veranderingen kunnen doorvoeren op de punten waar ze het meest nodig zijn.
Consumentenkracht op de verpakkingen
Zodra onze producten op de planken liggen, verschuift de macht naar jou als consument: jij maakt de beslissing of je ze koopt of niet. We willen je helpen bij het nemen van deze beslissing - en niet alleen op basis van de standaard dingen zoals smaak, vet, suiker of andere voedingswaarden, maar ook op klimaatvoetafdruk.
Hoe geweldig zou het zijn als de hele voedingsindustrie de klimaatvoetafdruk van hun producten zou berekenen en publiceren zodat ze gemakkelijk te vergelijken zijn? Wij denken 'heel erg geweldig', maar niet iedereen is overtuigd. Daarom laten wij alvast zien dat het echt haalbaar is, door de klimaatimpact van onze producten in kg CO2e per kg op de verpakking en onze website te zetten.
Wat is CO2e eigenlijk?
De klimaatvoetafdruk van een product is dus bedoeld als de beste schatting die we kunnen maken van de klimaatimpact van iets, waarbij rekening wordt gehouden met de uitstoot van broeikasgassen vanaf de teelt van de ingrediënten tot wanneer het product in de winkel ligt. De klimaatvoetafdruk van onze producten wordt uitgedrukt in kilogram CO2e (koolstofdioxide-equivalent) per kilogram verpakt product.
In deze meeteenheid wordt rekening gehouden met het effect van verschillende broeikasgassen, waaronder koolstofdioxide, methaan, distikstofoxide enzovoort. De berekening voegt de uitstoot samen in één eenheid, gebaseerd op hoeveel van elk van deze broeikasgassen wordt uitgestoten en in hoeverre zij bijdragen aan de opwarming van de aarde (global warming potential, oftewel GWP) over een periode van 100 jaar ten opzichte van koolstofdioxide (CO2). Je kunt GWP zien als de wisselkoers van andere broeikasgassen ten opzichte van onze belangrijkste valuta: koolstofdioxide. Zo staat 1 kg methaan gelijk aan ongeveer 30 kg koolstofdioxide.
Vond je dit interessant en wil je nu echt alles weten over de wetenschap achter het berekenen van CO2e, dan moet je misschien maar bij ons komen werken, of lees hier wat onze vrienden bij CarbonCloud erover schreven.
Hoe we onze cijfers berekenen
Wij gebruiken de levenscyclusmethodologie om de klimaatvoetafdruk van onze producten te berekenen (en om nog specifieker te zijn: de technische rapporten van CarbonCloud worden gemaakt in het formaat dat wordt vereist door ISO norm 14067 voor de koolstofvoetafdruk van producten). Een levenscyclusmethodologie kan de klimaatimpact meten van een product of dienst van één of meer stadia in de levenscyclus. In ons geval meten we de voetafdruk van onze producten van 'cradle to gate', of zoals wij het liever noemen, van 'grower to grocer'. De stadia die we berekenen zien er ongeveer zo uit:
Wat er wordt meegerekend:
- Landbouw: Teelt van haver, koolzaad en andere ingrediënten. Dit omvat bodemuitstoot, emissies door veranderingen in landgebruik, gebruik van landbouwmachines, energie voor verwerking op de boerderij en emissies door de productie en toepassing van meststoffen en pesticiden.
- Transport: Het vervoeren van rauwe ingrediënten van de boerderij naar de productielocatie en tussen productielocaties in. Het eindproduct vervoeren van de productielocatie naar de winkel, meerekenend of het product gekoeld of ingevroren getransporteerd moet worden.
- Verwerking: De elektriciteit en warmte die wordt gebruikt om de haver te pellen en schoon te maken in onze molens en onze eindproducten in de productielocaties.
- Verpakking: Productie en transport van verpakkingsmaterialen.
- Niet-gecategoriseerd: Er is tijdens de levenscyclus van het product nog andere minimale uitstoot die niet echt in één van bovenstaande categorieën past, maar die we wel meerekenen, bijvoorbeeld ingrediënten waar 'landbouw' en 'verwerking' niet gemakkelijk van elkaar te onderscheiden zijn of waar gebrek is aan informatie over het proces.
Wat wordt niet meegerekend en waarom niet?
Alles nadat jij de winkel uitstapt: We berekenen van boerderij tot winkel, dat is dus exclusief het gedeelte waar je het product uit de winkel haalt, omdat we niet weten hoe ver je reist om het mee naar huis te nemen, en of je reist met de auto, de fiets, te voet, per heteluchtballon of met een raket. We weten ook niet hoe je de verpakking weggooit. Dit is waar steden en overheden een impact op kunnen hebben, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat het gemakkelijk te recyclen is. Jij kunt een verschil maken door het goed te sorteren voor recycling, waar mogelijk.
En nog wat andere dingen: De uitstoot van de productie van apparatuur of machines en gebouwen wordt niet meegerekend. En het woon-werkverkeer van onze medewerkers of algemene bedrijfsactiviteiten zoals onderzoek, productontwikkeling, sales en marketing ook niet. Waarom niet? Omdat deze broeikasgassen lastig toe te kennen zijn aan één enkel product en omdat ze naar schatting maar een heel klein aandeel hebben in de totale uitstoot van een product. Productverlies na het leveren en opslaan van producten in magazijnen en winkels rekenen we ook niet mee.
Sommige delen van onze berekeningen, zoals een mega klein ingrediënt in een recept of een land in een regio waar heel weinig verkocht wordt, doen we aan de hand van een schatting. Dit wordt binnen de levenscyclusmethodologie geaccepteerd als het om iets heel kleins gaat en naar verwachting nauwelijks invloed heeft op de uiteindelijke voetafdruk.
Wie checkt onze cijfers?
Natuurlijk kunnen we al deze ingewikkelde dingen niet alleen. Om de klimaatvoetafdruk van onze producten te berekenen, gebruiken we momenteel een heel geavanceerd platform voor klimaatinformatie: CarbonCloud. Zij berekenen klimaatvoetafdrukken op basis van meer dan 20 jaar wetenschappelijk onderzoek. Zodra we onze producten modelleren met onze gecontroleerde gegevens in de software van CarbonCloud, voeren we de analyse uit en controleert CarbonCloud ze voordat ze worden gepubliceerd. Kortom, al ons werk wordt gecontroleerd door mensen die echt weten wat ze doen.
De daadwerkelijke cijfers
Wil je de CO2e-cijfers voor al onze producten zien? Kijk dan hier.
Duik er nog dieper in
Als je alles wilt weten over wat wij doen en wat de status is van alles, lees dan ons sustainability report waarin we alle hoogte- en dieptepunten op een rijtje zetten.
FAQ
Waarom zeggen jullie klimaatvoetafdruk en niet CO2-voetafdruk?
Klimaatvoetafdruk en CO2-voetafdruk berekenen hetzelfde, maar CO2-voetafdruk kan misleidend zijn en de indruk kan geven dat het alleen om CO2 gaat. Daarom spreken wij over klimaatvoetafdruk. En, zoals we hierboven al zeiden, het gaat ook over al die andere broeikasgassen.
Hoe weet ik of de hoeveelheid CO2e goed of slecht is?
Dat is het nou juist. De beste manier is om het te vergelijken met een ander product, maar we wachten nog steeds tot meer voedselproducenten de klimaatvoetafdruk van hun producten gaan berekenen en delen. Maar volgens een recent onderzoek heeft Oatly Barista 44% tot 76% minder klimaatimpact dan vergelijkbare koemelk in de geanalyseerde landen in Europa en de VS (lees je er meer over).
En dan zijn er nog de richtlijnen van het One Planet Plate-initiatief van WWF Zweden. Zij adviseren dat om de 1,5°C-doelstelling van het Klimaatakkoord van Parijs te halen, elke maaltijd die we eten niet meer dan 0,5 kg CO2e zou moeten bevatten, of ongeveer 11 kg CO2e per week.
Hoe vaak updaten jullie de klimaatvoetafdrukcijfers?
Om de klimaatvoetafdruk van onze producten up-to-date te houden, bekijken we onze data elke 1-2 jaar opnieuw. Als er bijvoorbeeld belangrijke wijzigingen zijn in onze supply chain (zoals een nieuwe fabriek of een verandering in energiegebruik/-bronnen) dan kan dat de klimaatvoetafdruk beïnvloeden.
Daarnaast houden we de wetenschap in de gaten en passen we onze berekeningen daarop aan. Neem bijvoorbeeld de recente bijstelling van het IPCC over in hoeverre methaan bijdraagt aan de opwarming van de aarde, dat verandert hoe wij onze cijfers berekenen.
Waarom zijn de cijfers op de verpakkingen en op Oatly.com niet hetzelfde?
Omdat we onze website veel sneller kunnen aanpassen dan onze verpakkingen, kan er soms verschil zijn tussen de getallen op de verpakking en die op de website. De website is altijd het meest actueel. Wel gaan we geleidelijk de datum van berekening op onze verpakkingen vermelden zodat jij kan zien wanneer de berekening is uitgevoerd.
Waarom zijn de cijfers voor de klimaatvoetafdruk van een product in verschillende landen soms anders en soms hetzelfde?
Als je op vakantie gaat naar een ander land en je koopt daar je favoriete pak Oatly, dan kan het zijn dat de klimaatvoetafdruk anders is dan thuis. Dat komt doordat we fabrieken hebben op meerdere plekken in de wereld waar we onze producten verkopen. Daar zijn andere uitstootniveaus en dat betekent weer andere cijfers. Daarnaast kan het transport verschillen tussen landen, wat ook weer invloed heeft op de cijfers.
Of het valt je op dat de klimaatvoetafdruk van een product juist hetzelfde is in verschillende landen. Een reden hiervoor kan zijn dat deze landen dezelfde verpakking gebruiken, wat betekent dat het getal een gemiddelde voetafdruk is. Dit gebeurt vaak in buurlanden of landen die overeenkomsten hebben (zoals taal, wet en regelgeving), dus dan is het logischer om dezelfde verpakking te gebruiken. Een voorbeeld hiervan is de DACH-regio (Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland).
Of het is gewoon toeval dat twee landen dezelfde cijfers hebben!
Wat is het verschil tussen de klimaatvoetafdruk die ik op een Oatly-verpakking zie staan en die van andere LCA's?
De berekening van de klimaatvoetafdruk van elk product is gebaseerd op een levenscyclusanalyse, ook wel een LCA genoemd. Een LCA kan worden gebruikt om milieu-indicatoren in te schatten, zoals klimaatverandering (gemeten in CO2e), vermesting, landgebruik, watergebruik en nog veel meer. Onze cijfers vertegenwoordigen één van die indicatoren: klimaatverandering, ofwel de klimaatvoetafdruk. Afhankelijk van het doel en de grootte van elke berekening, kunnen de systeemgrenzen verschillen. De grenzen van de klimaatvoetafdruk van Oatly zijn van 'teler tot verkoper', zoals hierboven uitgelegd. Andere LCA-grenzen kunnen meer (of minder!) stappen omvatten. Er kunnen ook verschillende bronnen van secundaire gegevens zijn (bijv. uitstoot voor het verbouwen van 1 kg haver) en variaties in de emissies van het energiesysteem die afhankelijk zijn van de methodologie en aannames van elke LCA-database provider. De toewijzing van uitstoot tussen producten kan ook variëren tussen LCA's.
:format(webp))
:format(webp))
:format(webp))